• Kobiety Biznesu
  • Kobiety Showbiznesu
  • Ikony
  • Warto odwiedzić
  • Warto mieć
  • Biznes
  • Newsy
  • Kontakt
  • Regulamin
Sukces jest kobietą!
  • Kobiety
    • Mirella poziom
      Mirella Piwiszkis w kampanii #JestemPewna!
    • Sylwia Mokrysz poziom
      Sylwia Mokrysz: Witamy w kampanii społecznej #JestemPewna!
    • Donata3POZIOM
      Donata Ignaszak: Firma rodziną i zespołem silna!
    • Wioletta fbPOZIOM
      Wioletta Żurek: Tworzę naturalne smaki!
    • Marzena Kulesza poziom glowne
      Marzena Kulesza: Warto się uśmiechać!
    • Kobiety Showbiznesu
    • Kobiety Biznesu
    • Ikony
  • Biznes
    • biznes1 ikona 123 21
      Polacy mniej zadowoleni z pracy niż rok temu
    • praca ikona
      Czego szukają pracodawcy u kandydatów?
    • KrystynaSzeja poziom
      Krystyna Szeja dołącza do kampanii #JestemPewna!
    • koktajk spk
      Sieć Przedsiębiorczych Kobiet zaprasza na dwa wydarzenia!
    • wakacje poziom RenataZ
      Jak przedsiębiorcy spędzają wakacje? Raport portalu PolecanyBiznes.pl
    • W teorii
    • W praktyce
  • Dla Ciebie
    • zdrowie cukier ikona1 123nowe
      Niewyspane nastolatki jedzą więcej cukru
    • ikona123kobieta.uroda4
      Wirtualne obcowanie ze sztuką poprawia jakość życia
    • MaciejM poziom
      Pielęgnacja włosów po lecie by Maniewski
    • warzywa123male
      Warzywa na drugie śniadanie
    • ikona123zdrowie.sport .kobieta
      Chirurgia plastyczna piersi a zdrowie
    • Moda
    • Design
    • Zdrowie
    • Uroda
  • Warto
    • zwierzeta fot.PAP
      Przyroda traci coraz więcej zasobów
    • libia
      Polska Misja Medyczna pomoże mieszkańcom Libii
    • etiopia
      Najkrwawsza wojna ostatnich lat? To nie Ukraina ani Syria
    • 47894681 l 1
      Robimy za mało, by powstrzymać suszę
    • Tunel29 okladka
      Wydawnictwo Insignis poleca „Tunel 29”!
    • Warto mieć
    • Warto odwiedzić
    • Warto przeczytać
  • Newsy
    • las2 n
      Naturalne procesy regeneracji lasów
    • libia
      Pomoc dla powodzian z Libii
    • 08 szlak do Chatki Zima
      Kiedy zniknie polski biegun zimna?
    • przyjaciółki
      Boimy się globalnego ocieplenia?
    • maroko
      Trzęsienie ziemi w Maroku. Czego potrzebują ofiary?
    • Wydarzenia
    • Ciekawostki
  • Więcej
    • Kontakt
    • Regulamin
  • Facebook

  • RSS

Warto przeczytać

„Dalej jest noc”, czyli o próbach ucieczki przed Holokaustem

„Dalej jest noc”, czyli o próbach ucieczki przed Holokaustem
Michal Karas
24 kwietnia 2018

„Polacy ratowali Żydów” czy „Polacy wydawali/zabijali Żydów”? Niestety, jedno drugiego nie wyklucza, a właściwie wykluczyć należy jakikolwiek jednolity obraz całego narodu polskiego. To historia bolesna i skomplikowana, w której miejsca starcza i dla heroizmu, i dla okrucieństwa.

Polacy uratowali więcej Żydów niż jakikolwiek inny naród – lubimy powtarzać. I mamy na to dane! Polacy stanowią przecież najliczniejszą grupę w panteonie Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, a Jedwabne to wina Niemców. Czy można mieć wątpliwości, że nasz naród w trakcie wojny zachował się wspaniale?

Nie tylko można, ale nawet trzeba. Żaden naród nie zachował się wspaniale jako całość w trakcie jakiejkolwiek wojny. Nie powinniśmy mieć złudzeń, jakoby osób wydających, poszukujących lub mordujących Żydów nie było w Polsce w trakcie wojny. Ani że były to skrajne wyjątki.

Ich motywacje z pewnością były zróżnicowane: jedni liczyli na zwiększenie własnych szans na przetrwanie wojny, inni bali się o bezpieczeństwo bliskich, jeszcze inni chcieli zarobić w tym trudnym okresie, a niektórzy – nie ma co do tego wątpliwości – robili to z czystej nienawiści do Żydów jako mniejszości. I tych ostatnich też nie było kilku, wystarczy poczytać przedwojenne wydawnictwa wzywające do pozbycia się Żydów z Polski. Ci wszyscy ludzie, o których wolelibyśmy nie pamiętać, po prostu byli wśród Polaków dokładnie tak samo, jak wielcy bohaterowie.

O ile jednak pomoc żydowskim sąsiadom w ucieczce lub ukrywanie ich wymagało wielkiej odwagi, o tyle nikt nie oczekiwał od Polaków, by sami „polowali” na Żydów. A jednak byli i tacy, którzy to robili. Dokładnie w niedzielę 22 kwietnia miała premierę książka „Dalej jest noc”, jeden z największych zbiorów informacji o losach Żydów w Polsce w trakcie postępującego Holokaustu.

Zanim przypniecie tej pozycji jakąkolwiek łatkę, sprawdźcie jej źródła. Trudno o drugie tak obszerne opracowanie. Choć obejmuje tylko kilka powiatów, praca opublikowana przez Polską Akademię Nauk (Centrum Badań nad Zagładą Żydów) ma aż 1600 stron i bazuje na tysiącach źródeł zbieranych przez kilka lat przez zespół dziewięciorga autorów. Od bardzo osobistych listów osób szukających ucieczki po akta z posiedzeń władz gmin.

Jak piszą autorzy, „we wszystkich zbadanych przez nas powiatach najwięcej Żydów szukało pomocy nie w miasteczkach, ale w pobliskich wsiach – w domach swoich sąsiadów. Możliwość przetrwania w ogromnym stopniu zależała od chęci pomocy tychże sąsiadów – chrześcijan, od tego, czy byli w stanie przełamać strach wobec zagrożenia, jakie stanowili dla wspólnoty wiejskiej ukrywający się Żydzi. Nie sprzyjały temu obowiązujące normy grupowe, obecny wszędzie antysemityzm ani mechanizmy konformizmu społecznego. Tym bardziej podziwiać należy tych, którzy potrafili przeciwstawić się nie tylko niemieckim przepisom prawnym, lecz także pisanym i niepisanym regułom życia grupowego.”

Wymowa liczb jest nieubłagana: dwóch spośród każdych trzech Żydów poszukujących ratunku – zginęło. Zamieszczone w tomach opracowania dostarczają dowodów wskazujących na znaczną – i większą, aniżeli się to dotychczas wydawało – skalę uczestnictwa Polaków w wyniszczeniu żydowskich współobywateli.

Czy należy traktować tę publikację jako wyrok na Polakach, uznający naszych rodziców i dziadków za antysemitów? Absolutnie nie. Autorzy nie dopuszczają się oczerniania Polaków ani generalizacji na temat całego narodu. Dają jednak czytelnikowi bardzo gorzką pigułkę do przełknięcia. Bo nawet jeśli „Dalej jest noc” obejmuje tylko skrawek Polski, to czy możemy podejrzewać, że badacze trafili akurat na ten najczarniejszy możliwy obraz, a wszędzie indziej było lepiej?

Niestety, to brzmi naiwnie. To nie pierwsze w ostatnim czasie opracowanie, które pozbawia nas złudzenia bohaterskiego narodu ratującego Żydów, by wspomnieć choćby bardziej kontrowersyjne „Młyny boże” prof. Jacka Leociaka. Wiele wskazuje, że podczas II wojny światowej Polacy byli po prostu narodem. Nie narodem bohaterskim czy antysemickim, lecz złożonym ze zwykłych ludzi ulegających zwykłym emocjom i postawom. Są więc tacy, którzy z narażeniem życia walczyli o przetrwanie innych, tacy odwracający wzrok, ale i tacy, którzy dążyli do realizacji Holokaustu nawet bez żadnego nacisku ze strony nazistów. I to chyba najsmutniejszy, ale też najważniejszy wniosek z „Dalej jest noc”.

Related ItemsantysemityzmDalej jest NocHolokaustlosy polskich żydówpolscy żydziwojna
Warto przeczytać
24 kwietnia 2018
Michal Karas

Related ItemsantysemityzmDalej jest NocHolokaustlosy polskich żydówpolscy żydziwojna

More in Warto przeczytać

zwierzeta fot.PAP

Przyroda traci coraz więcej zasobów

Ela Prochowicz21 września 2023
Read More
libia

Polska Misja Medyczna pomoże mieszkańcom Libii

Michal Karas19 września 2023
Read More
etiopia

Najkrwawsza wojna ostatnich lat? To nie Ukraina ani Syria

Michal Karas17 września 2023
Read More
47894681 l 1

Robimy za mało, by powstrzymać suszę

Ela Prochowicz15 września 2023
Read More
Tunel29 okladka

Wydawnictwo Insignis poleca „Tunel 29”!

Karolina Nowakowska14 września 2023
Read More
w drodze do bytomia odrzanskiego

Stan większości rzek w Polsce jest zły

Sylwia Cukierska12 września 2023
Read More
przyjaciółki 4

Polacy ufają nauce ws. zmian klimatu

Zofia Kicińska11 września 2023
Read More
otwarta książka 1

Uczniowie z Ukrainy – NGO wypełniają integracyjną lukę

Zofia Kicińska5 września 2023
Read More
sAC Australia 11

Nowe badania o klimacie w Polsce

Julia Nieznalska5 września 2023
Read More
Scroll for more
Tap

Polecane

  • biznes1 ikona 123 21
    Polacy mniej zadowoleni z pracy niż rok temu
    W praktyce27 września 2023
  • praca ikona
    Czego szukają pracodawcy u kandydatów?
    W praktyce26 września 2023
  • KrystynaSzeja poziom
    Krystyna Szeja dołącza do kampanii #JestemPewna!
    W praktyce21 września 2023

Facebook

Copyright © 2015 PressFactory Sp. z o.o., Stworzone przez G-marketing Regulamin

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Rozumiem Dowiedz się więcej
Prywatność i polityka ciasteczek

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT
Go to mobile version