• Kobiety Biznesu
  • Kobiety Showbiznesu
  • Ikony
  • Warto odwiedzić
  • Warto mieć
  • Biznes
  • Newsy
  • Kontakt
  • Regulamin
Sukces jest kobietą!
  • Kobiety
    • B01A1455 poziom fotograf
      Agnieszka Owczarek-Cząstka: Wartości, wizja i wytrwałość
    • Lucyna Janik foto
      Lucyna Janik dołączyła do projektu #SukcesJestKobietą
    • Alina poziom
      Alina Szynaka: Motywuje mnie odpowiedzialność za rozwój firmy!
    • B01A9618 Joanna poziom1
      Pokora i respekt kreują własną markę!
    • BeataPotoczna poziom
      Beata Potoczna w projekcie #SukcesJestKobietą
    • Kobiety Showbiznesu
    • Kobiety Biznesu
    • Ikony
  • Biznes
    • sztuczna inteligencja 1
      Kto się boi AI, a kto z niej skorzysta?
    • ikona1234praca7
      Cyberbezpieczeństwo na rynku pracy
    • B01A9601 poziom
      Szczerość w komunikacji to klucz do sukcesu!
    • kobieta sukcesu w biznesie
      Spółka czy jednoosobowa działalność? Co wybrać?
    • ciaza
      Ciąża i macierzyństwo a działalność gospodarcza
    • W teorii
    • W praktyce
  • Dla Ciebie
    • zdrowie cukier ikona 123nowe
      Nie masz cukrzycy? A może o niej nie wiesz?
    • nastolatka
      Słabe narkotyki? Nie istnieją!
    • kobieta 001
      Jak rozpoznać depresję u nastolatka
    • kleszcz 1 1
      Co musisz wiedzieć o kleszczach?
    • ikona1234zdrowie.leki3
      O interakcjach leków z żywnością
    • Moda
    • Design
    • Zdrowie
    • Uroda
  • Warto
    • Pustynia Wielkiego Jeziora Słonego3
      Zdrowie seniorów zagrożone przez kryzys klimatyczny
    • Przypadkiem poziom3
      Jak przypadkowe odkrycia zmieniły świat?
    • Depositphotos 24644669 original
      Boli, więc żyjesz? Tak nie musi być!
    • ikona1234praca komputer
      Pole elektromagnetyczne bez wpływu na samopoczucie
    • 4otwarte klatki
      Do tego gangu dołączysz z czystym sumieniem
    • Warto mieć
    • Warto odwiedzić
    • Warto przeczytać
  • Newsy
    • dzieciulicyikonynowe123
      Na świecie żyje 110 milionów uchodźców
    • klotnia123
      Kłótnie w związku: o tym, co ważne i niedostrzeżone
    • zdrowie po 40
      Ile kosztują programy prozdrowotne?
    • wilno
      W Wilnie chłodnik doczekał się własnej parady
    • koloryowocow ikona
      Cytrusy i leki to złe połączenie
    • Wydarzenia
    • Ciekawostki
  • Więcej
    • Kontakt
    • Regulamin
  • Facebook

  • RSS

Warto przeczytać

„Dalej jest noc”, czyli o próbach ucieczki przed Holokaustem

„Dalej jest noc”, czyli o próbach ucieczki przed Holokaustem
Michal Karas
24 kwietnia 2018

„Polacy ratowali Żydów” czy „Polacy wydawali/zabijali Żydów”? Niestety, jedno drugiego nie wyklucza, a właściwie wykluczyć należy jakikolwiek jednolity obraz całego narodu polskiego. To historia bolesna i skomplikowana, w której miejsca starcza i dla heroizmu, i dla okrucieństwa.

Polacy uratowali więcej Żydów niż jakikolwiek inny naród – lubimy powtarzać. I mamy na to dane! Polacy stanowią przecież najliczniejszą grupę w panteonie Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, a Jedwabne to wina Niemców. Czy można mieć wątpliwości, że nasz naród w trakcie wojny zachował się wspaniale?

Nie tylko można, ale nawet trzeba. Żaden naród nie zachował się wspaniale jako całość w trakcie jakiejkolwiek wojny. Nie powinniśmy mieć złudzeń, jakoby osób wydających, poszukujących lub mordujących Żydów nie było w Polsce w trakcie wojny. Ani że były to skrajne wyjątki.

Ich motywacje z pewnością były zróżnicowane: jedni liczyli na zwiększenie własnych szans na przetrwanie wojny, inni bali się o bezpieczeństwo bliskich, jeszcze inni chcieli zarobić w tym trudnym okresie, a niektórzy – nie ma co do tego wątpliwości – robili to z czystej nienawiści do Żydów jako mniejszości. I tych ostatnich też nie było kilku, wystarczy poczytać przedwojenne wydawnictwa wzywające do pozbycia się Żydów z Polski. Ci wszyscy ludzie, o których wolelibyśmy nie pamiętać, po prostu byli wśród Polaków dokładnie tak samo, jak wielcy bohaterowie.

O ile jednak pomoc żydowskim sąsiadom w ucieczce lub ukrywanie ich wymagało wielkiej odwagi, o tyle nikt nie oczekiwał od Polaków, by sami „polowali” na Żydów. A jednak byli i tacy, którzy to robili. Dokładnie w niedzielę 22 kwietnia miała premierę książka „Dalej jest noc”, jeden z największych zbiorów informacji o losach Żydów w Polsce w trakcie postępującego Holokaustu.

Zanim przypniecie tej pozycji jakąkolwiek łatkę, sprawdźcie jej źródła. Trudno o drugie tak obszerne opracowanie. Choć obejmuje tylko kilka powiatów, praca opublikowana przez Polską Akademię Nauk (Centrum Badań nad Zagładą Żydów) ma aż 1600 stron i bazuje na tysiącach źródeł zbieranych przez kilka lat przez zespół dziewięciorga autorów. Od bardzo osobistych listów osób szukających ucieczki po akta z posiedzeń władz gmin.

Jak piszą autorzy, „we wszystkich zbadanych przez nas powiatach najwięcej Żydów szukało pomocy nie w miasteczkach, ale w pobliskich wsiach – w domach swoich sąsiadów. Możliwość przetrwania w ogromnym stopniu zależała od chęci pomocy tychże sąsiadów – chrześcijan, od tego, czy byli w stanie przełamać strach wobec zagrożenia, jakie stanowili dla wspólnoty wiejskiej ukrywający się Żydzi. Nie sprzyjały temu obowiązujące normy grupowe, obecny wszędzie antysemityzm ani mechanizmy konformizmu społecznego. Tym bardziej podziwiać należy tych, którzy potrafili przeciwstawić się nie tylko niemieckim przepisom prawnym, lecz także pisanym i niepisanym regułom życia grupowego.”

Wymowa liczb jest nieubłagana: dwóch spośród każdych trzech Żydów poszukujących ratunku – zginęło. Zamieszczone w tomach opracowania dostarczają dowodów wskazujących na znaczną – i większą, aniżeli się to dotychczas wydawało – skalę uczestnictwa Polaków w wyniszczeniu żydowskich współobywateli.

Czy należy traktować tę publikację jako wyrok na Polakach, uznający naszych rodziców i dziadków za antysemitów? Absolutnie nie. Autorzy nie dopuszczają się oczerniania Polaków ani generalizacji na temat całego narodu. Dają jednak czytelnikowi bardzo gorzką pigułkę do przełknięcia. Bo nawet jeśli „Dalej jest noc” obejmuje tylko skrawek Polski, to czy możemy podejrzewać, że badacze trafili akurat na ten najczarniejszy możliwy obraz, a wszędzie indziej było lepiej?

Niestety, to brzmi naiwnie. To nie pierwsze w ostatnim czasie opracowanie, które pozbawia nas złudzenia bohaterskiego narodu ratującego Żydów, by wspomnieć choćby bardziej kontrowersyjne „Młyny boże” prof. Jacka Leociaka. Wiele wskazuje, że podczas II wojny światowej Polacy byli po prostu narodem. Nie narodem bohaterskim czy antysemickim, lecz złożonym ze zwykłych ludzi ulegających zwykłym emocjom i postawom. Są więc tacy, którzy z narażeniem życia walczyli o przetrwanie innych, tacy odwracający wzrok, ale i tacy, którzy dążyli do realizacji Holokaustu nawet bez żadnego nacisku ze strony nazistów. I to chyba najsmutniejszy, ale też najważniejszy wniosek z „Dalej jest noc”.

Related ItemsantysemityzmDalej jest NocHolokaustlosy polskich żydówpolscy żydziwojna
Warto przeczytać
24 kwietnia 2018
Michal Karas

Related ItemsantysemityzmDalej jest NocHolokaustlosy polskich żydówpolscy żydziwojna

More in Warto przeczytać

Pustynia Wielkiego Jeziora Słonego3

Zdrowie seniorów zagrożone przez kryzys klimatyczny

Karolina Nowakowska19 czerwca 2025
Read More
Depositphotos 24644669 original

Boli, więc żyjesz? Tak nie musi być!

Magda Dzik-Kordas16 czerwca 2025
Read More
ikona1234praca komputer

Pole elektromagnetyczne bez wpływu na samopoczucie

Sylwia Cukierska14 czerwca 2025
Read More
ekologia

Czy zawróciliśmy na drodze do Zielonego Społeczeństwa?

Dagna.Starowieyska12 czerwca 2025
Read More
gimnastyka w biurze

Kiedy dojrzewanie zaczyna się za szybko

Edyta Nowicka9 czerwca 2025
Read More
facebook tabletki

Problem nastoletniej przemocy w social mediach

Julia Nieznalska7 czerwca 2025
Read More
psiak i dziecko

Dawkuj dziecku urządzenia cyfrowe!

Kalina Samek6 czerwca 2025
Read More
GMLifestyle13

Bezpieczny powrót do domu

Ela Prochowicz4 czerwca 2025
Read More
naukowczyni

Przestrzeń dla debaty nad etyką w technologii

Dagna.Starowieyska31 maja 2025
Read More
Scroll for more
Tap

Polecane

  • sztuczna inteligencja 1
    Kto się boi AI, a kto z niej skorzysta?
    W praktyce17 czerwca 2025
  • ikona1234praca7
    Cyberbezpieczeństwo na rynku pracy
    W praktyce17 maja 2025
  • B01A9601 poziom
    Szczerość w komunikacji to klucz do sukcesu!
    W praktyce8 maja 2025

Facebook

Copyright © 2015 PressFactory Sp. z o.o., Stworzone przez G-marketing Regulamin

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Rozumiem Dowiedz się więcej
Prywatność i polityka ciasteczek

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT
Go to mobile version