• Kobiety Biznesu
  • Kobiety Showbiznesu
  • Ikony
  • Warto odwiedzić
  • Warto mieć
  • Biznes
  • Newsy
  • Kontakt
  • Regulamin
Sukces jest kobietą!
  • Kobiety
    • AnnaBaginska poziom
      Anna Bagińska w kampanii #JestemPewna!
    • B01A7508 Donata poziom
      Donata Ignaszak: Biblia inspiruje mnie każdego dnia!
    • NataliaS poziome
      Natalia Sobczak w kampanii społecznej #JestemPewna!
    • LAP32987 Agnieszka poziom
      Agnieszka Król: Moją wizytówką jest uśmiech!
    • JKRobak poziom
      #SukcesJestKobietą: Joanna Krystyna Robak, Ekspert z zakresu ZFŚS
    • Kobiety Showbiznesu
    • Kobiety Biznesu
    • Ikony
  • Biznes
    • kobieta sukcesu w biznesie
      Jacy powinni być obecni przywódcy?
    • ikona1234zdrowie.leki
      Sztuczna inteligencja w służbie medycyny
    • raport
      Jak cyfryzują się polskie firmy?
    • 123nowepraca10
      Jak się miewają kobiety w finansach?
    • foto 1
      Elektromobilność w Polsce nabiera rozpędu
    • W teorii
    • W praktyce
  • Dla Ciebie
    • zdrowie1 ikona 123nowe
      Natura służy psychice seniorów
    • wspoluzaleznione ikona
      Groźne uzależnienie od gier komputerowych
    • mezczyzna123e
      Jak groźna jest POChP?
    • NYC poziom
      Marta Gawłowska: Doceniajmy ludzi wkoło!
    • zebyikona
      Ocet jabłkowy może zaszkodzić zębom?
    • Moda
    • Design
    • Zdrowie
    • Uroda
  • Warto
    • cyberprzemoc
      Jak samoocena chroni przed cyberprzemocą
    • ogrodekRub poziom
      Sky Bar w Hotelu Rubinstein: Widok na magiczny Kraków
    • Promo poziome pub
      Kobiety w Powstaniu Warszawskim: Pamiętamy o nich!
    • andrew svk REwZEYzw19g unsplash
      Populistyczna konsumpcja sztuki i przyrody
    • blue media photo 1522198734915 76c764a8454d
      Jak młodzi ludzie korzystają z Instagrama
    • Warto mieć
    • Warto odwiedzić
    • Warto przeczytać
  • Newsy
    • chemia jest kobieta
      Biologia nie nadąża za technologią?
    • 3PMM
      PMM Emergency Medical Team: Misja w Ugandzie
    • zdrowie warzywa1 ikona 123nowe
      Dbanie o zdrowie uwarunkowane religijnie?
    • bocian Adobe stock PAP
      Gdzie i jak sypiają bociany w podróży?
    • usmiechnij sie 1
      Dlaczego Polaków uważa się za ironistów?
    • Wydarzenia
    • Ciekawostki
  • Więcej
    • Kontakt
    • Regulamin
  • Facebook

  • RSS

Warto przeczytać

Niebo widziane dzięki Hubble’owi

Niebo widziane dzięki Hubble’owi
Karol Pisarski
14 maja 2020

24 kwietnia 1990 roku na orbitę poleciał teleskop, który odmienił astronomię. Oprócz zapierających dech obrazów dostarczył on bezcennych danych o gwiazdach, planetach, czarnych dziurach i całym wszechświecie. Dobrze, że wciąż działa i ma się świetnie.

Jeśli chce się oglądać kosmos – najlepiej opuścić Ziemię. Dlaczego? Niezbędna dla życia człowieka atmosfera przeszkadza w obserwacjach – pochłania część fal i wprowadza zakłócenia. Ucieczka poza jej wpływy pozwala natomiast uzyskać krystalicznie czysty obraz.

Po raz pierwszy udało się to wykorzystać z pomocą przełomowego astronomicznego urządzenia – Kosmicznego Teleskopu Hubble’a, wyniesionego przez wahadłowiec Discovery na okołoziemską orbitę dokładnie rok temu, 24 kwietnia 1990 roku.

Hubble unosi się nad Ziemią na wysokości ponad 500 km, 15 razy na dobę okrążając planetę. W przybliżeniu ma wielkość szkolnego autobusu i waży ponad 10 ton. Teleskop zbudowany jest w systemie Cassegraina – główne zwierciadło (w tym wypadku o średnicy 2,4 m) umieszczone w głębi tuby zbiera światło i odbija je do mniejszego lustra z przodu, które ponownie je odbija w kierunku otworu w zwierciadle głównym. Tędy światło wędruje do detektorów. Zakodowane w falach radiowych obrazy wędrują najpierw do satelity, a potem na Ziemię (Więcej – TU).

Co ważne, Hubble jest jedynym teleskopem kosmicznym przystosowanym do serwisowania na orbicie przez astronautów. Już pięć misji pozwoliło na jego naprawę i ulepszenie.

W czasie swojego działania trzydziestolatek przeprowadził półtora miliona obserwacji (więcej – TU). Przesłał ludzkości obrazy gwiazd, galaktyk, mgławic, supernowych, planet i innych ciał. Dzięki temu udało się lepiej zrozumieć, jak powstają i ewoluują galaktyki czy gwiazdy. Pomógł badać planety pozasłoneczne, atmosferyczne zjawiska i zorze na planetach Układu Słonecznego. Dostarczył obrazy najstarszych galaktyk, które powstały krótko po wielkim wybuchu (więcej – TU). Pomógł też lepiej zrozumieć ciemną materię. Pozwolił doprecyzować wiek wszechświata – z zakładanego zakresu 10-20 – 13,8 mld lat. To dzięki jego obserwacjom astronomowie dokonali przełomowego odkrycia, że tempo ekspansji wszechświata przyspiesza.

Choć Hubble, podobnie jak ludzkie oko, odbiera światło widzialne, to jego zakres działania jest szerszy – jego detektory reagują także na część promieniowania podczerwonego i ultrafioletowego. To daje mu dodatkowe możliwości. Podczerwień przenika przez chmury pyłu i gazu, co pozwala praktycznie prześwietlać je na wylot. Można więc np. zobaczyć gwiazdy rodzące się wewnątrz mgławicy. Promienie tego typu emitowane są też przez chłodniejsze ciała, które nie wydzielają światła widzialnego. W tym zakresie obserwuje się też bardzo dalekie obiekty, np. stare galaktyki. Otóż fala pochodzącego z nich światła, w czasie swojej liczącej miliardy lat podróży, rozciągała się w wyniku rozszerzania się wszechświata. Światło widzialne zamienia się w ten sposób w promieniowanie podczerwone. Promienie UV powstają tymczasem np. w młodych i gorących gwiazdach czy zorzach (więcej – TU). Pomagają w badaniach składu atmosfery egzoplanet czy pozwalają na uzyskanie dokładniejszych obrazów planet Układu Słonecznego.

Przy tym wszystkim Hubble nie jest „samolubny” i często współpracuje z innymi teleskopami. W ten sposób powstają obrazy współtworzone z obserwacji w różnych zakresach fal. Na przykład na zdjęciu Mgławicy Kraba (więcej – TU), wykonanym przez pięć teleskopów, widać pozostałości po wybuchu gwiazdy. W zakresie fal radiowych widać, jak emitowane przez centralną gwiazdę neutronową cząsteczki oddziałują na mgławicę, powodując właśnie emisję radiową. Żółta warstwa obrazu wykonana w podczerwieni pokazuje świecące cząstki pyłu pochłaniające światło widzialne i promienie UV. Zielona warstwa pochodząca z Teleskopu Hubble’a w świetle widzialnym pokazuje rozciągające się w mgławicy włókniste struktury. Niebieska część pochodząca z obserwacji w ultrafiolecie i purpurowa – z obserwacji w zakresie promieni X ukazują z kolei chmurę wysokoenergetycznych elektronów napędzanych przez szybko obracającą się neutronową gwiazdę. Kosmiczne obserwacje to jednak nie jedyna korzyść z budowy Teleskopu Hubble’a.

Przy jego tworzeniu konieczne było opracowanie licznych nowych rozwiązań technicznych. Wiele z nich znalazło później zastosowanie na Ziemi (więcej – TU). Na przykład użyte w kamerach czujniki stosuje się dziś w badaniach medycznych. Detektory podczerwieni wykorzystano z kolei w badaniach rękopisów z Qumran, czyli tzw. zwojów znad Morza Martwego. Algorytmy do analizy gwiazd pomogły w śledzeniu pokrytych charakterystycznymi kropkami wielorybów. Wspierające optykę lasery skanują paczki, a technologia wygładzania luster pomogła Amerykaninowi Chrisowi Witty’emu w 2002 roku w zdobyciu złotego olimpijskiego medalu w łyżwiarstwie szybkim. Jego łyżwy zostały wyszlifowane nową metodą.

A teleskop? Cały czas działa. Tylko w kwietniu z jego pomocą udało się dokonać dwóch wyjątkowych odkryć. Prowadzone przez niego obserwacje pokazały, że obiekt w dalekim układzie to nie planeta, jak zakładano, ale prawdopodobnie chmura pyłu powstała po zderzeniu dwóch ciał (więcej – TU). Hubble pozwolił też określić skład chemiczny komety Borisov, która przybyła do Układu Słonecznego z międzygwiezdnej przestrzeni (więcej – TU).

Prawdopodobnie możemy się jeszcze spodziewać wielu rewelacji. Teleskop ma bowiem zostać wprowadzony z powrotem do atmosfery w latach 2030-2040.

Inne strony, które warto odwiedzić: 1, 2, 3

Marek Matacz, PAP Nauka w Polsce

Fot. Emisyjna Mgławica Orzeł – jedno z najsłynniejszych zdjęć teleskopu Hubble’a; źródło – strona https://hubblesite.org/

Related ItemsHubblekosmosteleskopteleskop Hubble'azdjęcia kosmosu
Warto przeczytać
14 maja 2020
Karol Pisarski

Related ItemsHubblekosmosteleskopteleskop Hubble'azdjęcia kosmosu

More in Warto przeczytać

cyberprzemoc

Jak samoocena chroni przed cyberprzemocą

Magda Nowak17 lipca 2025
Read More
andrew svk REwZEYzw19g unsplash

Populistyczna konsumpcja sztuki i przyrody

Zofia Kicińska13 lipca 2025
Read More
blue media photo 1522198734915 76c764a8454d

Jak młodzi ludzie korzystają z Instagrama

Edyta Nowicka12 lipca 2025
Read More
ikona1234ludzie dziecko

Bezdzietność dobrowolna vs. przymusowa

Magda Nowak9 lipca 2025
Read More
Warszawa 3

Kontrasty między dużymi miastami a resztą kraju

Sylwia Cukierska8 lipca 2025
Read More
ikona123jedzenie.zdrowie3

Jak dotrzeć do uboższych, by poprawili dietę?

Julia Nieznalska2 lipca 2025
Read More
dziecko na basenie dla niektorych gosci najgorszy widok

Skok na główkę? Tylko w basenie

Ela Prochowicz23 czerwca 2025
Read More
Pustynia Wielkiego Jeziora Słonego3

Zdrowie seniorów zagrożone przez kryzys klimatyczny

Karolina Nowakowska19 czerwca 2025
Read More
Depositphotos 24644669 original

Boli, więc żyjesz? Tak nie musi być!

Magda Dzik-Kordas16 czerwca 2025
Read More
Scroll for more
Tap

Polecane

  • kobieta sukcesu w biznesie
    Jacy powinni być obecni przywódcy?
    W praktyce16 lipca 2025
  • ikona1234zdrowie.leki
    Sztuczna inteligencja w służbie medycyny
    W praktyce7 lipca 2025
  • raport
    Jak cyfryzują się polskie firmy?
    W praktyce4 lipca 2025

Facebook

Copyright © 2015 PressFactory Sp. z o.o., Stworzone przez G-marketing Regulamin

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Rozumiem Dowiedz się więcej
Prywatność i polityka ciasteczek

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT
Go to mobile version