• Kobiety Biznesu
  • Kobiety Showbiznesu
  • Ikony
  • Warto odwiedzić
  • Warto mieć
  • Biznes
  • Newsy
  • Kontakt
  • Regulamin
Sukces jest kobietą!
  • Kobiety
    • Backstage #ToTylkoPłeć: Agnieszka Kośnik-Zając
    • Kreator Kultury dla Doroty Masłowskiej
    • LiMaVii: Uratowana przez nauczycielkę
    • Potencja: Surrealna banalność
    • Anna i Jakub Górniccy (Outriders)
    • Kobiety Showbiznesu
    • Kobiety Biznesu
    • Ikony
  • Biznes
    • Skuteczna windykacja. Cz. I
      Jak płaciły polskie firmy w 2022 roku?
    • Backstage sesji #ToTylkoPłeć: Małgorzata Rdest
    • Backstage sesji Mentorki Moniki Chajęckiej
    • Backstage #ŁączyNasBiznes: Wiesława Kulig-Wyporska
    • Dominika Flaczyk: BusinessWell otwiera swe podwoje!
    • W teorii
    • W praktyce
  • Dla Ciebie
    • Komputer? Szydełkowanie? Książki? Mózg na dopingu
    • Profesjonalizm w branży beauty – zadbaj o dress code
    • Hairy Tale: Agnieszka Niedziałek i Justyna Szałańska
    • Jak walczyć z brakiem snu w chorobie?
    • W czasie smogu nie ćwicz na zewnątrz
    • Moda
    • Design
    • Zdrowie
    • Uroda
  • Warto
    • Depresyjni, nieszczęśliwi i wkurzeni w internecie
    • Rodzice w obliczu kryzysu psychicznego dziecka
    • Sposób na radość: otaczaj się szczęśliwymi ludźmi
    • Dokąd na ferie? Nie tylko w góry!
    • Pozwólmy sobie popłakać
    • Warto mieć
    • Warto odwiedzić
    • Warto przeczytać
  • Newsy
    • Pole magnetyczne i prąd mogą pomóc głowie
    • Na ile DNA decyduje o psychice
    • Emocje: twój wewnętrzny przewodnik
    • Doświadczenie wojny w Ukrainie w monodramie „Ściany”
    • Dlaczego informacje mogą zaszkodzić
    • Wydarzenia
    • Ciekawostki
  • Więcej
    • Kontakt
    • Regulamin
  • Facebook

  • RSS

Ciekawostki

Emocje: twój wewnętrzny przewodnik

Emocje: twój wewnętrzny przewodnik
Kalina Samek
24 stycznia 2023

Emocje to nasz wewnętrzny GPS, który mówi nam, gdzie jesteśmy i jak dostać się tam, gdzie chcemy. Sygnalizują też nasze potrzeby, a ich źródłem są nasze wartości i cele. Z praktyki klinicznej, jak również badań, wynika, że unikanie doświadczania uczuć jest źródłem wielu zaburzeń psychicznych, m.in.: depresyjnych i lękowych.

U podstaw tych ostatnich leży prawdopodobnie negatywny stosunek do odczuwanych emocji. Taki wniosek z przeprowadzonych w 2006 r. badań wyciągnęli Laura Campbell – Sills, Dawid Barlow, Timothy Brown i Stefan Hoffman. Badacze ci porównywali funkcjonowanie osób zdrowych i pacjentów Centrum Lęku i Zaburzeń Lękowych Szpitala Uniwersytetu Bostońskiego, wyświetlając obu grupom drastyczne sceny. Okazało się, że pacjenci ocenili swoje naturalne w tej sytuacji reakcje emocjonalne jako niewłaściwe i tłumili emocje silniej niż osoby zdrowe.

Winne tłumienie emocji

Tłumienie emocji, będące jedną z powszechniejszych form ich unikania, osiąga się poprzez naprężenie mięśni, a tym samym ograniczenie i spłycenie oddechu, co wprowadza ciało w stan napięcia. Pozostawanie dłużej w takim stanie znacznie obniża poziom energii i odporność organizmu. Jeśli trwa to całymi miesiącami, a nawet latami, może prowadzić do załamania zdrowia i pojawienia się chorób, także somatycznych (w przypadku predyspozycji biologicznych, też chorób nowotworowych).

Lepiej więc odblokować uczucia oraz wypracować sposoby radzenia sobie z nimi, a także takie ich wyrażanie, by uwolnić ciało od przewlekłych napięć mięśniowych.

Recepta na zdrowie wydaje się prosta, jednak nie jest tak łatwa do zrealizowania, zwłaszcza kiedy „nie lubi się uczuć”, a najbliższe otoczenie nie zachęca do ich doświadczania, kiedy słyszy się, że trzeba zachowywać się i podejmować decyzje mniej emocjonalnie.

Mity na temat emocji

Panuje wiele mitów na temat emocji. Jednym z nich jest przekonanie, że emocje upośledzają racjonalne myślenie. Badania dowodzą natomiast, czegoś wprost przeciwnego.

Uczucia mogą być dobrymi doradcami i odgrywają istotną rolę przy podejmowaniu decyzji. Osoby z uszkodzeniem płata czołowego lub ciała migdałowatego, u których odczuwanie emocji jest bardzo osłabione, dokonują niekorzystnych dla siebie wyborów, choć nie brak im dostępu do racjonalnej argumentacji. Powód: nie są w stanie wyobrazić sobie, jak by się czuły w wyniku zajścia określonych zdarzeń. Przykładem jest badany przez Antonio Damasio (2011) pacjent z uszkodzeniem kory przedczołowej, który nie przejawiał prawie żadnych emocji, a jednak jego nieracjonalne decyzje doprowadziły go do straty pracy, utraty oszczędności i rozbicia małżeństwa.

Kolejnym mitem jest przekonanie, że jeśli dopuścimy przykre emocje, to one nami zawładną i będą trwać bez końca. Z tego powodu ludzie często boją się emocji i chcą się ich pozbyć. Tymczasem wiemy, że uczucia pojawiają się w reakcji na określone wydarzenia i mają charakter przejściowy.

Wewnętrzny przewodnik

Damasio nazywa emocje „wskaźnikami somatycznymi”, z których odczytujemy, co chcemy i czego nie chcemy robić. Można je też porównać do systemu antywłamaniowego, informującego nas o zagrożeniu. Są one naszą cenną energią życiową. Motywują nas do wprowadzenia zmian i do działania.

Rozpoznawanie oraz rozumienie emocji własnych i innych osób to zdolności, które składają się na inteligencję emocjonalną. Wiemy, że warunkują one umiejętność rozwiązywania problemów i podejmowania właściwych decyzji, a zatem są kluczowe do budowania dobrych relacji, osiągania sukcesów w życiu osobistym i zawodowym.

Emocjonalny analfabetyzm i zaburzenia osobowości

Brak wglądu we własne życie emocjonalne, niezdolność do identyfikowania i nazywania uczuć oraz łączenia ich ze zdarzeniami to zaburzenie zwane aleksytymią (inaczej: „emocjonalnym analfabetyzmem”). Cierpi na nie większość osób uzależnionych oraz osób chorych psychosomatycznie.

Wiąże się z nim też zaburzenia odżywiania, podatność na zespół lęku uogólnionego i zespół stresu pourazowego. Aleksytymicy nie potrafią określić źródła kumulującego się w ich ciele pobudzenia, przez co nie mogą go regulować. Są nim nienazwane i nierozpoznane emocje.

Unikanie uczuć leży również u podłoża całego spektrum zaburzeń osobowości. W takim przypadku mechanizmy broniące przed doświadczaniem uczuć są utrwalone w postaci sztywnych wzorców zachowań.

I tak, w zaburzeniu osobowości borderline główną obroną jest rozszczepienie. To podział wewnętrznych obiektów na dobry i zły, który pierwotnie miał chronić dziecko przed wrogimi uczuciami do bliskiej osoby (rodzica). Rozszczepienie znacznie osłabia kontrolę impulsów i tolerancję lęku. W konsekwencji osoba z borderline nie radzi sobie z regulacją towarzyszącego emocjom napięcia, toteż stara się rozładować je przez samookaleczanie się lub acting out (ucieczkę w działanie, zwykle autodestrukcyjne).

Nie bez powodu M.M. Linehan (2007) określa borderline jako zaburzenie regulacji emocji, a osoby cierpiące na nie jako unikające emocji („fobiczne emocjonalnie”).

Obrona przed doświadczaniem uczuć

Rozszczepienie jest mechanizmem obronnym typowym także dla osobowości narcystycznej. Jego przejawem jest naprzemienna idealizacja i dewaluacja. Narcyz tłumi lub zaprzecza uczuciom, które nie są zgodne z własnym, wyidealizowanym obrazem stworzonym dla uzyskania podziwu.

Dla odmiany, w osobowości histrionicznej i histerycznej obroną przed autentycznym przeżywaniem uczuć są wybuchy intensywnych, lecz powierzchownych emocji. Osoby te, by nie dopuścić uczuć, blokują przetwarzanie informacji poprzez wyparcie, dysocjację i zaprzeczenie.

Tymczasem ludzie z osobowością obsesyjno-kompulsyjną bronią się przed nieakceptowanym uczuciem złości za pomocą izolacji afektu i reakcji upozorowanej, która przejawia się w postaci pozornego dopasowania i nadmiernej uprzejmości.

Osobowość zależna natomiast maskuje w sobie pokłady agresji, trzymając się kurczowo osoby, w której szuka opiekuna.

Skrajnym przykładem odcięcia od doświadczania emocji jest osobowość antyspołeczna. Dla psychopaty język uczuć jest dla zjawiskiem tak obcym, że od impulsu przechodzi on bezpośrednio do działania, bez względu na koszty, jakie zwykle ponoszą inne osoby.

Psychoterapia – pomoc w akceptacji uczuć

Głównym elementem pomocy w przypadku wszystkich tych zaburzeń jest wsparcie w przezwyciężeniu lęku i tendencji do unikania uczuć oraz zwiększenie ich akceptacji. Możliwie pełne i bezpośrednie doświadczenie uczuć w terapii wiąże się z jej pozytywnymi rezultatami – dowiodły tego badania przeprowadzone przez D. Malana pod koniec lat 70.

Istnieje wiele modeli terapii, których skuteczność została potwierdzona naukowo, jak np. m.in. terapia ukierunkowana na emocje (EFT), terapia ukierunkowana na schematy emocjonalne (EST) oraz intensywna krótkoterminowa terapia psychodynamiczna (ISTDP).

Oprócz podjęcia psychoterapii, w radzeniu sobie z emocjami pomocne jest także praktykowanie uważności oraz techniki relaksacyjne, jak np. progresywna relaksacja mięśniowa.

Warto przyjąć postawę uważnego obserwatora własnych emocji oraz zapisywać swoje działania, myśli i uczucia w dzienniku. Pozwala to zrozumieć zależności pomiędzy nimi, a także dostrzec, że emocje są zmienne i przemijające. Wyrażanie emocji na piśmie umożliwia przetwarzanie doświadczeń i uczuć, wspomaga proces radzenia sobie i ma działanie terapeutyczne, jak udowodnił J. W. Pennebaker (Pennebeker, 1997).

Emocje są niczym fale – osiągają swój szczyt nasilenia, po czym opadają i odpływają. Uświadomienie sobie tego pomaga pokonać opór i znaleźć w sobie przestrzeń do ich przeżywania.

Monika Świerczyńska, PAP Zdrowie

Fot. Archiwum prywatne

Monika Świerczyńska

Jest absolwentką psychologii i psychoterapii SWPS. Wcześniej ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończyła w Laboratorium Psychoedukacji trzyletnie szkolenie dla psychoterapeutów: „Intensywna Krótkoterminowa Terapia Psychodynamiczna”, rekomendowane przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne. Ukończyła też szkolenie z psychotraumatologii. Prowadzi w Radomiu gabinet psychoterapii „W 4oczy”. Założycielka i redaktor naczelna magazynu psychologicznego „W 4 oczy”. Poetka.

Related Itemsemocjepsychepsychikazdrowie psychiczne
Ciekawostki
24 stycznia 2023
Kalina Samek

Zafascynowana mediami kobiecymi, w naszym portalu zawiaduje działem „ZDROWIE”.

Related Itemsemocjepsychepsychikazdrowie psychiczne

More in Ciekawostki

Pole magnetyczne i prąd mogą pomóc głowie

Ela Prochowicz26 stycznia 2023
Read More

Na ile DNA decyduje o psychice

Julia Nieznalska25 stycznia 2023
Read More

Dlaczego informacje mogą zaszkodzić

Karolina Nowakowska20 stycznia 2023
Read More

Ciasto i schabowy na smutki

Sylwia Cukierska17 stycznia 2023
Read More

Sztuka od sztucznej inteligencji

Michal Karas16 stycznia 2023
Read More

Dźwigać trzeba umieć. Dowiedz się, jak

Julia Nieznalska10 stycznia 2023
Read More

Śmiej się (dużo) na zdrowie!

Magda Dzik-Kordas4 stycznia 2023
Read More

Kontakt z naturą ma lecznicze działanie

Ela Prochowicz27 grudnia 2022
Read More

Wychowani przez pornografię

Magda Dzik-Kordas21 grudnia 2022
Read More
Scroll for more
Tap

Polecane

  • Skuteczna windykacja. Cz. I
    Jak płaciły polskie firmy w 2022 roku?
    W praktyce24 stycznia 2023
  • Backstage sesji #ToTylkoPłeć: Małgorzata Rdest
    W praktyce23 stycznia 2023
  • Backstage sesji Mentorki Moniki Chajęckiej
    W praktyce20 stycznia 2023

Facebook

Copyright © 2015 PressFactory Sp. z o.o., Stworzone przez G-marketing Regulamin

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Rozumiem Dowiedz się więcej
Prywatność i polityka ciasteczek

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT