• Kobiety Biznesu
  • Kobiety Showbiznesu
  • Ikony
  • Warto odwiedzić
  • Warto mieć
  • Biznes
  • Newsy
  • Kontakt
  • Regulamin
Sukces jest kobietą!
  • Kobiety
    • AnnaBaginska poziom
      Anna Bagińska w kampanii #JestemPewna!
    • B01A7508 Donata poziom
      Donata Ignaszak: Biblia inspiruje mnie każdego dnia!
    • NataliaS poziome
      Natalia Sobczak w kampanii społecznej #JestemPewna!
    • LAP32987 Agnieszka poziom
      Agnieszka Król: Moją wizytówką jest uśmiech!
    • JKRobak poziom
      #SukcesJestKobietą: Joanna Krystyna Robak, Ekspert z zakresu ZFŚS
    • Kobiety Showbiznesu
    • Kobiety Biznesu
    • Ikony
  • Biznes
    • kobieta sukcesu w biznesie
      Jacy powinni być obecni przywódcy?
    • ikona1234zdrowie.leki
      Sztuczna inteligencja w służbie medycyny
    • raport
      Jak cyfryzują się polskie firmy?
    • 123nowepraca10
      Jak się miewają kobiety w finansach?
    • foto 1
      Elektromobilność w Polsce nabiera rozpędu
    • W teorii
    • W praktyce
  • Dla Ciebie
    • zdrowie1 ikona 123nowe
      Natura służy psychice seniorów
    • wspoluzaleznione ikona
      Groźne uzależnienie od gier komputerowych
    • mezczyzna123e
      Jak groźna jest POChP?
    • NYC poziom
      Marta Gawłowska: Doceniajmy ludzi wkoło!
    • zebyikona
      Ocet jabłkowy może zaszkodzić zębom?
    • Moda
    • Design
    • Zdrowie
    • Uroda
  • Warto
    • cyberprzemoc
      Jak samoocena chroni przed cyberprzemocą
    • ogrodekRub poziom
      Sky Bar w Hotelu Rubinstein: Widok na magiczny Kraków
    • Promo poziome pub
      Kobiety w Powstaniu Warszawskim: Pamiętamy o nich!
    • andrew svk REwZEYzw19g unsplash
      Populistyczna konsumpcja sztuki i przyrody
    • blue media photo 1522198734915 76c764a8454d
      Jak młodzi ludzie korzystają z Instagrama
    • Warto mieć
    • Warto odwiedzić
    • Warto przeczytać
  • Newsy
    • chemia jest kobieta
      Biologia nie nadąża za technologią?
    • 3PMM
      PMM Emergency Medical Team: Misja w Ugandzie
    • zdrowie warzywa1 ikona 123nowe
      Dbanie o zdrowie uwarunkowane religijnie?
    • bocian Adobe stock PAP
      Gdzie i jak sypiają bociany w podróży?
    • usmiechnij sie 1
      Dlaczego Polaków uważa się za ironistów?
    • Wydarzenia
    • Ciekawostki
  • Więcej
    • Kontakt
    • Regulamin
  • Facebook

  • RSS

Ciekawostki

Wiara w teorie spiskowe to mniejsza chęć zaszczepienia

Wiara w teorie spiskowe to mniejsza chęć zaszczepienia
Michal Karas
19 maja 2021

Gotowość do zaszczepienia się przeciwko COVID-19 wśród badanych Polaków była coraz niższa w miarę trwania pandemii, najwyższa była w maju – wynika z badań UW. Z mniejszą chęcią zaszczepienia związana była m.in. wiara w teorie spiskowe, zaś z większą gotowością wiązały się m.in. płeć męska i starszy wiek.

Naukowcy z zespołu dr. Tomasza Oleksego z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego postanowili sprawdzić popularność teorii spiskowych dotyczących pandemii COVID-19. Chcieli dowiedzieć się, czy wiara w nie wiąże się z większą niechęcią do przestrzegania oficjalnych zaleceń zdrowotnych. Badali również czy wiara w teorie spiskowe ma wpływ na gotowość zaszczepienia albo zachowania prospołeczne.

Przeprowadzili dwa badania. Na początku pandemii w Polsce zbadali 1680 osób, a później przeprowadzili cztery pomiary – w maju, czerwcu, lipcu i grudniu 2020 roku (1179 osób w pierwszym pomiarze). Wyniki prac zaprezentowali m.in. podczas wtorkowego spotkania online „My i pandemia. Co myślimy? Jak działamy?”.

„Dlaczego teorie spiskowe są tak popularne podczas pandemii COVID-19? Pandemia zagroziła jednej z podstawowych potrzeb, które mają ludzie, czyli potrzebie pewności i kontroli nad swoim życiem, kontroli nad tym, co się stanie w przyszłości. Obniżyła nasze poczucie stabilności i bezpieczeństwa. Ludzie w takiej sytuacji starają się szukać jakiegoś wyjaśnienia, odpowiedzi, dlaczego tak jest, jakie są przyczyny i jakie będą konsekwencje” – mówił podczas spotkania dr Tomasz Oleksy, tłumacząc, że teorie spiskowe oferują wyjaśnienia alternatywne wobec rzetelnej wiedzy, z którą często wygrywają, bo zapewniają proste, jednoznaczne wyjaśnienie bardzo złożonych sytuacji.

Badania, których uczestnicy oceniali, do jakiego stopnia wierzą w teorie spiskowe w skali od 1 do 7, pokazały, że popularność teorii spiskowych zależała od fazy pandemii w Polsce – podsumowują naukowcy w raporcie ze swoich prac.

Teoria mówiąca o tym, że koronawirus to broń biologiczna, była bardziej popularna w maju 2020 r., kiedy 30 proc. badanych do pewnego stopnia się z nią zgadzało (czyli na skali powyżej 4). Później – mówił dr Oleksy – jej popularność była mniejsza. Wraz z rozwojem pandemii w Polsce spadała również popularność teorii mówiącej, że za wywołanie pandemii odpowiedzialne są tajemnicze organizacje, chcące zrealizować w ten sposób swoje interesy. Do pewnego stopnia na początku pandemii zgadzało się z nią prawie 70 proc. Polaków. W teorię o tym, że koronawirus nie istnieje, w pewnym stopniu wierzyło w maju 2020 r. 30 proc. badanych, ale stawała się coraz mniej popularna i w grudniu ub.r. wierzyło w nią 25 proc. badanych. Z kolei popularność teorii mówiących, że polskie władze pod pretekstem pandemii chcą ograniczyć na stałe prawa i wolności obywateli, spadała w okresie od maja do lipca i ponownie zaczęła wzrastać w czasie drugiej fali pandemii. Zaś przekonanie, że rząd fałszuje informacje o liczbie ofiar pandemii, spadało w okresie od maja (z 60 proc.) do lipca i w grudniu 2020 r.utrzymywało się na stałym poziomie (50 proc.).

Jak zauważają autorzy badania, niektóre teorie spiskowe wiążą się ze zwiększoną, a inne ze zmniejszoną tendencją do zachowań prozdrowotnych. Kluczowe jest to, czy dana teoria podkreśla, czy bagatelizuje zagrożenia związane z COVID-19. I tak przekonanie, że koronawirus to broń biologiczna wiązało się z częstszym przestrzeganiem zaleceń zdrowotnych. Odwrotny efekt naukowcy zaobserwowali w przypadku wiary w to, że koronawirus nie istnieje. Przekonanie, że polskie władze chcą ograniczyć prawa i wolności obywateli w trakcie pandemii, pozwalało przewidzieć przyszłe zmniejszenie się tendencji do przestrzegania zaleceń antycovidowych.

„Wiara w teorie spiskowe może stanowić poważne zagrożenie dla efektywnej walki z COVID-19, ponieważ wiąże się ze zmniejszoną chęcią do przestrzegania prozdrowotnych zaleceń. Efekt ten zależy jednak od treści wyznawanej teorii spiskowej. Niektóre z nich mogą wiązać się ze zmniejszoną, a niektóre ze zwiększoną motywacją do czynności ochronnych, takich jak noszenie masek i przestrzeganie dystansu społecznego. Rozpowszechnienie teorii spiskowych oznacza, że niezwykle ważne jest zaangażowanie naukowców, lekarzy, ekspertów, polityków w popularyzację rzetelnej wiedzy naukowej na temat COVID-19. Osoby odpowiedzialne za wdrażanie polityki antycovidowej powinny zwrócić szczególną uwagę na konsekwentność swoich działań i dobrą komunikację ze społeczeństwem” – podsumowują badacze.

Jeżeli chodzi o kolejną część badania, czyli gotowość do zaszczepienia się przeciwko COVID-19, to była ona coraz niższa w kolejnych falach badania. Najwyższą chęć zaszczepienia się osoby badane deklarowały w maju 2020 r., a najniższą w grudniu 2020 r. (kiedy perspektywa szczepień stała się bardziej realna).

Wiara w teorie spiskowe wydaje się barierą dla podjęcia decyzji o zaszczepieniu się: wiązała się z mniejszą chęcią zaszczepienia się przeciwko COVID-19 – podają badacze. Osoby z niskim poziomem wiary w teorie spiskowe i wysokim poziomem prospołeczności deklarowały w kolejnych falach badania większą chęć zaszczepienia się.

Z większą gotowością do zaszczepienia się przeciwko COVID-19 wiązały się: płeć męska, starszy wiek, lepsza subiektywnie oceniana sytuacja materialna oraz bycie zwolennikiem modelu państwa opiekuńczego (modelu socjalnego).

Skłonność do zachowań prospołecznych wiązała się z większą chęcią zaszczepienia się przeciwko COVID-19. „Możemy przypuszczać, że osoby zorientowane na pomaganie innym dostrzegały korzyści płynące z zaszczepienia się dla innych ludzi, np. poprzez zaszczepienie się chciały ochronić bliskich przed zakażeniem, chciały podjąć działania mające na celu zakończenie pandemii” – podsumowali badacze.

Badania dra Oleksego są częścią większego projektu Wydziału Psychologii UW. Naukowcy tej placówki przez rok prowadzili badania dotyczące psychologicznych aspektów i konsekwencji pandemii COVID-19 w kraju i na świecie. Przygotowali wspólną publikację, która prezentuje 24 raporty z informacjami o celach i metodologii ich badań, z najważniejszymi wnioskami, a także komentarzami i zaleceniami ekspertów. Wszystkie dostępne są na stronie www.covid.psych.uw.edu.pl.

Autorka: Ewelina Krajczyńska, ekr/ agt/, PAP Nauka w Polsce

Related ItemsCOVID-19koronawirusPolecaneszczepieniateorie spiskowe
Ciekawostki
19 maja 2021
Michal Karas

Related ItemsCOVID-19koronawirusPolecaneszczepieniateorie spiskowe

More in Ciekawostki

chemia jest kobieta

Biologia nie nadąża za technologią?

Karolina Nowakowska19 lipca 2025
Read More
zdrowie warzywa1 ikona 123nowe

Dbanie o zdrowie uwarunkowane religijnie?

Sylwia Cukierska14 lipca 2025
Read More
bocian Adobe stock PAP

Gdzie i jak sypiają bociany w podróży?

Edyta Nowicka10 lipca 2025
Read More
usmiechnij sie 1

Dlaczego Polaków uważa się za ironistów?

Sylwia Cukierska25 czerwca 2025
Read More
ikona123sport.zdrowie5

Sport to świetne lekarstwo na krążenie

Karol Pisarski23 czerwca 2025
Read More
klotnia123

Kłótnie w związku: o tym, co ważne i niedostrzeżone

Edyta Nowicka18 czerwca 2025
Read More
zdrowie po 40

Ile kosztują programy prozdrowotne?

Zofia Kicińska13 czerwca 2025
Read More
koloryowocow ikona

Cytrusy i leki to złe połączenie

Magda Nowak30 maja 2025
Read More
Hotel Bialowieza macnowphoto.pl 2

Wykorzystaj bon turystyczny w Białowieży!

Michal Karas29 maja 2025
Read More
Scroll for more
Tap

Polecane

  • kobieta sukcesu w biznesie
    Jacy powinni być obecni przywódcy?
    W praktyce16 lipca 2025
  • ikona1234zdrowie.leki
    Sztuczna inteligencja w służbie medycyny
    W praktyce7 lipca 2025
  • raport
    Jak cyfryzują się polskie firmy?
    W praktyce4 lipca 2025

Facebook

Copyright © 2015 PressFactory Sp. z o.o., Stworzone przez G-marketing Regulamin

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Rozumiem Dowiedz się więcej
Prywatność i polityka ciasteczek

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT
Go to mobile version