Staracie się o dziecko już ponad rok, a test ciążowy wciąż wskazuje tylko jedną kreskę. Zaczynacie się więc zastanawiać, czy z Waszą płodnością wszystko OK. A może jest to moment, w którym warto udać się do specjalisty i zrobić podstawowe badania? W przypadku kobiet diagnostykę przyczyn niepłodności otwierają badania ginekologiczne. A ponieważ niepłodność u pań może być wynikiem wielu patologii, lista tych badań jest całkiem długa. Co na niej znajdziemy? Jakie podjąć kroki, gdy wyniki badań ginekologicznych ujawnią nieprawidłowości? Sprawdźmy!
USG narządów rodnych
USG jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym wykorzystującym fale ultradźwiękowe. Wykonuje się je przezbrzusznie lub przezpochwowo. Dzięki ultrasonografii narządów rodnych ginekolog jest w stanie wykryć obecność mięśniaków macicy, torbieli, polipów oraz wielu innych patologii mogących utrudnić poczęcie dziecka.
Nieprawidłowości w USG: mięśniaki, polipy torbiele. Co robić?
Mięśniaki, torbiele i polipy to zmiany łagodne, które najczęściej wymagają jedynie obserwacji. Chyba, że wywołują dolegliwości bólowe (bóle podbrzusza), nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych, osiągną znaczne rozmiary lub utrudniają zajście w ciążę. Wówczas usuwa się je metodą chirurgii małoinwazyjnej, czyli laparoskopowo lub histeroskopowo.
Stany zapalne w obrębie narządu rodnego
Infekcje okolic intymnych to częsta przypadłość wśród kobiet w wieku rozrodczym i nie tylko. Spowodowane przez wirusy, bakterie lub grzyby, mogą wywoływać nieprzyjemne objawy, takie jak świąd, pieczenie, ból podczas oddawania moczu, ból podczas współżycia czy nieprawidłowa wydzielina z pochwy. Stanów zapalnych w obrębie narządu rodnego nie należy bagatelizować, ponieważ nieleczone mogą mieć negatywny wpływ na płodność kobiety. Wstępną diagnozę lekarz może postawić już na podstawie wywiadu z pacjentką i wymienianych przez nią objawów. Oczywiście wykonuje również badania ginekologiczne z użyciem wziernika, podczas których może zaobserwować nieprawidłową wydzielinę z pochwy, a w badaniu dwuręcznym bolesność podbrzusza.
Cytologia szyjki macicy
Cytologia jest badaniem wykorzystywanym przede wszystkim w diagnostyce stanów zapalnych oraz profilaktyce raka szyjki macicy. Polega na mikroskopowej ocenie komórek nabłonka wyścielającego tarczę oraz kanał szyjki macicy. Komórki te pozyskuje się z wymazu pobranego wcześniej przez ginekologa przy pomocy specjalnej szczoteczki. Lekarze zalecają cytologię wszystkim kobietom aktywnym seksualnie oraz planującym ciążę. Badanie to pozwala bowiem ocenić stan zdrowia kobiety oraz wdrożyć ewentualne leczenie jeszcze przed poczęciem.
Kiedy cytologia wskazuje na patologię?
Dawniej wyniki badań cytologicznych oznaczano według pięciostopniowej skali Papanicolau, gdzie:
- I oznaczała wynik prawidłowy,
- II oznaczała stan zapalny,
- III oznaczała obecność komórek dysplastycznych,
- IV oznaczała przedinwazyjnego raka szyjki macicy,
- V oznaczała inwazyjnego raka szyjki macicy.
Obecnie częściej stosuje się system Bethesda, w którym wynik przedstawiony jest w bardziej dokładnej formie opisowej.
Histeroskopia
Jeśli przeprowadzone USG lub inne badania ginekologiczne nie pozwolą ustalić przyczyny niepłodności, pacjentka może zostać skierowana na histeroskopię, inaczej wziernikowanie macicy. Zabieg ten może mieć charakter diagnostyczny oraz leczniczy. Pozwala bowiem na wnikliwą ocenę wnętrza jamy macicy, z możliwością pobrania wycinków do analizy histopatologicznej, jak i na wycinanie niektórych patologicznych zmian, np. wspomnianych polipów. Sam histeroskop jest urządzeniem optycznym. Ma postać długiej rurki, wyposażonej w kamerę i źródło światła. Badanie odbywa się na fotelu ginekologicznym, w krótkim znieczuleniu ogólnym.
Laparoskopia
Laparoskopia jest zabiegiem pozwalającym na oglądanie wnętrza jamy brzusznej i miednicy mniejszej pacjentki, a w razie potrzeby przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Podobnie jak histeroskopia, pełni więc zarazem rolę diagnostyczną, jak i leczniczą. Laparoskop, bo tak nazywa się urządzenie służące do wykonywania laparoskopii ginekologicznej, wyposażony jest w kamerę, lampę oraz specjalne mikronarzędzia. Wprowadzony do jamy brzusznej przez 3-4 niewielkie otworki umożliwia obserwowanie badanych struktur. W przeciwieństwie do tradycyjnej operacji laparoskopia nie wymaga wykonywania dłuższych cięć w powłokach brzusznych i nie pozostawia blizn, dzięki czemu pacjentka dużo szybciej dochodzi do siebie po zabiegu. Za pomocą laparoskopii możemy sprawdzić drożność jajowodów, usunąć torbiele, mięśniaki, zrosty, polipy czy ogniska endometrialne, a więc zlikwidować wiele nieprawidłowości, które mogą niekorzystnie wpłynąć na płodność kobiety.
Interpretacja wyników
Interpretacja wyników badań ginekologicznych zależy od rodzaju przeprowadzonego badania. Pacjentka nigdy jednak nie powinna interpretować wyników badań na własną rękę – bez względu na to, czy jest to wynik cytologii, badania USG czy histeroskopii. To zadanie lekarza, który na ich podstawie ustala dalsze kroki postępowania. Dlatego wszystkie normy oraz odchylenia od norm powinny zostać omówione podczas konsultacji ze specjalistą.
Badania ginekologiczne to nie wszystko! Dodatkowe testy diagnostyczne
Badania ginekologiczne, choćby wspomniane USG, są najczęściej początkiem długiego procesu diagnostycznego. Płodność kobiety jest bowiem zagadnieniem dość złożonym i decyduje oniej bardzo wiele czynników. Dlatego też ograniczając się jedynie do badań ginekologicznych, możemy nie poznać prawdziwej przyczyny problemów z zajściem w ciążę. Bywa, że źródłem ciążowych niepowodzeń okazują się zaburzenia gospodarki hormonalnej albo niesprawny układ immunologiczny. Aby więc możliwe było postawienie trafnej diagnozy i wybranie najskuteczniejszej metody leczenia, kobieta musi przejść szereg testów, które ocenią nie tylko jej płodność, ale i ogólny stan zdrowia. W trakcie diagnostyki pacjentka może zatem zostać poproszona o wykonanie:
- monitoringu cyklu (w celu ustalenia terminu owulacji)
- badania AMH (badania rezerwy jajnikowej)
- badań hormonalnych (TSH, FT3, FT4, prolaktyna, testosteron, estradiol, FSH, inhibina B, LH)
- badań immunologicznych (badanie immunofenotypu, badanie KIR, HLA-C, test na obecność przeciwciał przeciwplemnikowych ASA itp.)
- badań genetycznych (przede wszystkim badania kariotypu)
Dalsze kroki po otrzymaniu wyników – leczenie wykrytych schorzeń i nieprawidłowości
Po otrzymaniu wyników badań ginekologicznych ważne jest, aby umówić się na wizytę do swojego lekarza, ponieważ to on będzie w stanie najdokładniej ocenić sytuację i przedstawić plan leczenia lub dalszych badań, jeśli zajdzie taka konieczność. Niezależnie od tego, czy wyniki badań są prawidłowe czy nieprawidłowe, konsultacja z lekarzem jest niezbędna. Na wizycie lekarskiej warto poprosić o szczegółową interpretację wyników badań. Lekarz powinien wyjaśnić, co oznaczają wykryte nieprawidłowości i jakie mogą one nieść konsekwencje dla naszego zdrowia. Zrozumienie sytuacji jest ważne, abyśmy mogli podjąć właściwą dla nas decyzję. Jeśli wyniki badań ujawnią nieprawidłowości, lekarz przedstawi propozycje leczenia. Może to być leczenie farmakologiczne, leczenie operacyjne lub jakaś inna procedura medyczna.
Konsultacja z innymi specjalistami
Niepłodność u kobiet jest problemem złożonym, wymagającym holistycznego podejścia.
W procesie diagnostycznym uczestniczy zwykle wielu specjalistów – ginekolog, endokrynolog, immunolog czy genetyk. Każdy z tych lekarzy ma unikalne spojrzenie na problem i może wnieść coś wartościowego do diagnostyki, co pozwoli szybciej ustalić przyczynę problemów z poczęciem dziecka oraz wdrożyć skuteczne leczenie.
Podsumowując, badania ginekologiczne są podstawowym elementem oceniającym płodność kobiety. Wyniki badań ginekologicznych, takie jak USG narządów rodnych, cytologia, histeroskopia czy laparoskopia, mogą ujawnić patologie odpowiedzialne za trudności z poczęciem dziecka. Dlatego zawsze należy skonsultować je z ginekologiem (warto odwiedzić jedną z naszych klinik, np. w Warszawie: https://gyncentrum.pl/kliniki-gyncentrum/gyncentrum-warszawa/), który wskaże dalsze kroki postępowania. Niekiedy konieczna jest także konsultacja z innymi specjalistami, takimi jak endokrynolog, immunolog czy genetyk, ponieważ niepłodność to problem bardzo złożony, wymagający holistycznego podejścia.
źródło: materiał zewnętrzny Partnera