Są zmorą kobiet – mówią lekarze. Wysokie obcasy, otyłość, długotrwałe stanie i siedzący tryb pracy przyczyniają się do powstawania żylaków. Skąd się biorą i jak je leczyć?
Żylaki najczęściej powstają na łydkach. Od kostki do pachwiny przebiega najdłuższa żyła u człowieka zwana żyłą odpiszczelową i właśnie w obrębie tej żyły oraz jej dopływów najczęściej powstają zmiany żylakowe.
Nie znamy przyczyn powstawania żylaków, ale wiemy, co sprzyja ich tworzeniu.
– Długotrwałe stanie, siedzenie, otyłość, stałe chodzenie w obuwiu na wysokich obcasach, nadmierna ekspozycja na ciepło, czyli długotrwałe opalanie się na słońcu czy w solarium, a także skłonności rodzinne, czyli genetyczne – wylicza dr n. med. Tomasz Drążkiewicz, specjalista chirurgii ogólnej i naczyniowej.
A zatem praca w charakterze sprzedawcy w sklepach, kelnera, recepcjonisty, długie godziny siedzenia przed komputerem, ciężka praca fizyczna w statycznej, niekorzystnej dla organizmu pozycji, otyłość, przebyte poważne operacje, zaburzenia hormonalne, tarczycy oraz cukrzyca – to wszystko przyczynia się do zmian żylnych.
Otyłość dość często jest skutkiem siedzącego trybu życia. I na odwrót, z powodu otyłości szybko się męczymy chodzeniem czy rekreacją. Wszystko to prowadzi do bezruchu hamującego powrót krwi z nóg do serca. Ponadto duże nagromadzenie tłuszczu w nogach utrudnia tłoczenie krwi w górę i ma zły wpływ na powrót krwi żylnej do serca.
Bardzo kobiecy problem
Okazuje się, że płeć ma w przypadku żylaków ogromne znaczenie. U kobiet zaburzenia te występują ponad dwa razy częściej niż u mężczyzn zaznaczają lekarze. Jest to związane ze zmianami hormonalnymi, z zażywaniem leków antykoncepcyjnych.
Wiele kobiet skarży się na ciężar nóg podczas ciąży, gdy zbliża się miesiączka lub okres klimakterium. Na ścianach żył znajdują się komórki – receptory, które wychwytują hormony płciowe i reagują na ich rodzaj i stężenie. Wtedy też wzrasta ryzyko pojawienia się żylaków. Dlatego znacznie obniżono ilość estrogenów w jednej tabletce – w dużych dawkach zwiększają ryzyko wystąpienia zakrzepicy i jej powikłań.
Czy tendencję do powstawania zmian żylnych można odziedziczyć?
– Skłonności dziedziczne są głównym czynnikiem usposabiającym do powstawania żylaków – przyznaje dr Drążkiewicz. – Innym zagadnieniem jest problem czynników ryzyka rozwoju tak zwanej choroby żylakowej. Osoby ze skłonnością, na przykład dziedziczną, do żylaków nie unikną ich całkowicie, ale jeżeli takie zmiany się pojawią, ich rozwój i przebieg, a także objawy i dolegliwości będą w istotny sposób zależeć od czynników ryzyka wymienionych powyżej – dodaje.
Jak zapobiegać i jak leczyć?
Jest jedna podstawowa zasada. – Dłuższe stanie i siedzenie szkodzi, natomiast leżenie i chodzenie oraz każdy aktywny ruch pomagają – podkreśla dr Drążkiewicz. – Pomocne jest także stosowanie leków doustnych, różnego rodzaju preparatów o działaniu miejscowym (żele, maści, kremy), noszenie profilaktycznych lub leczniczych pończoch uciskowych czy stosowanie odpowiedniej diety.
W każdym przypadku przed rozpoczęciem profilaktyki lub leczenia należy zasięgnąć porady lekarza; najlepiej flebologa, czyli znawcy zagadnień związanych z problematyką żylną.
Postępowanie w przypadku żylaków powinno być różnorodne, dostosowane do charakteru i zaawansowania zmian żylnych.
– Można powiedzieć, że przynajmniej co drugi pacjent w poczekalni ogólnej jest potencjalnym pacjentem żylnym – mówi dr Drążkiewicz. – Powinien o tym pamiętać każdy lekarz, niezależnie od posiadanej specjalności. Dlatego bardzo ważne jest zgłaszanie przez pacjentów odczuwanych dolegliwości kończyn dolnych. Wówczas lekarz w każdym uzasadnionym przypadku może przeprowadzić lub zlecić badania, które rozpoznają lub wykluczą nie tylko żylaki, ale i inne zaburzenia żylne.