Biznes się nie poddaje: Doceniam to, co mam i cieszę się każdym dniem!

Magda Dzik-Kordas

4 lata ago

Kinga Hanna Stachowiak od ponad 10 lat zajmuje kierownicze stanowiska w polskich i międzynarodowych spółkach z branży prawnej oraz nieruchomości. Jest wspólnikiem w Kancelarii Prawnej Skarbiec, specjalizującej się w tworzeniu kompleksowych strategii ochrony majątku prywatnego i firmowego oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.

Piastuje także funkcje prezesa zarządu Taurus Development Holding Sp. z o.o., Taurus Development Holding 2 Sp. z o.o., Beauchamp Properties Sp. z o.o., Fleming Financial Sp. z o.o. Kieruje projektami inwestycyjnymi deweloperów: Taurus Development Limited oraz Oppenheimer & Rochefoucauld Real Estate LLP.

Założycielka portalu Skarbiec.biz S.A., serwisu informacyjnego nt. prawa, finansów i inwestycji. Od czasu powstania Portalu w 2006 r. pełniła w nim funkcję redaktora naczelnego, a od 2011 r. jest w nim prezesem zarządu.

Właścicielka spółki 4Business Services, spółki specjalizującej się w zarządzaniu przedsiębiorstwami oraz realizacji projektów na rynku nieruchomości.

Każdą firmę, którą zarządza zna od podszewki. Odważnie patrzy w przyszłość i mierzy się z wyzwaniami służącymi rozwojowi. Nigdy też nie traci z oczu konkretnego człowieka i jego sytuacji, tak jak powinno być w dobrym butikowym przedsiębiorstwie.

Pani Kingo, jak zareagowała Pani, Zespół oraz Pani Klienci na wieść o epidemii koronawirusa w Polsce i na świecie?

Zareagowaliśmy bardzo szybko i z dużym opanowaniem. Przypomnę tylko, że Kancelaria Prawna Skarbiec, w której jestem wspólnikiem, specjalizuje się w doradztwie strategicznym i zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi. Pewnie dlatego wprowadziliśmy w organizacji obostrzenia w zakresie ochrony przed zarażeniem wirusem COVID-19 jeszcze przed wprowadzeniem stanu zagrożenia epidemicznego przez rząd.

Po miesiącu obowiązywania stanu epidemicznego dostrzegliśmy wyhamowanie koniunkturalne. Ale w różnym stopniu w branżach: prawnej i nieruchomości, w których działam.

W zakresie działalności Kancelarii, prowadzone sprawy są w toku, niemniej kryzys piętrzy trudności w załatwianiu spraw formalnych, takie jak m.in.: spowolnienie działania sądów i urzędów, zawieszenie biegu terminów sądowych, ograniczenia w funkcjonowaniu banków w wielu miejscach na świecie. Załatwienie spraw, które prowadzimy, wymaga od nas większego nakładu pracy i zajmuje więcej czasu niż zwykle. Czasem jest to w ogóle niemożliwe, w wyniku ogólnoświatowego lock down’u. Również przedsiębiorcy, którzy stanowią zdecydowaną większość naszych klientów, zawiesili część swoich działań gospodarczych. Nie rozpoczynają nowych inwestycji, nie zawierają umów, wstrzymują się ze strategicznymi decyzjami. A to właśnie przy tych czynnościach i procesach najczęściej korzystają z naszych usług. Właściciele firm skupili się na zabezpieczeniu i ratowaniu swoich przedsiębiorstw.

W branży nieruchomości natomiast, większość prac związanych z realizacją podjętych już inwestycji kontynuowana jest bez zakłóceń. Z drugiej strony wstrzymujemy się z zakupami gruntów i rozpoczynaniem nowych projektów.

Dlatego podobnie jak inni, pracujemy w pewnej części zdalnie. Część procesów staramy się realizować online – jak choćby spotkania z Klientami, które zamieniliśmy na wideokonferencje. Oczywiście wprowadziliśmy także politykę większej kontroli wydatków i ostrożnego gospodarowania zasobami. Niestety, wyhamowanie gospodarcze zmusiło mnie także do podjęcia decyzji o cięciach w obszarze personalnym, co zawsze przychodzi mi z największym trudem.

Czy umie Pani oszacować straty w Pani firmie, spowodowane epidemią? Jakiej pomocy jako firma oczekiwałaby Pani od polskiego państwa?

Kancelaria prawna to jest organizm, który powinien działać immunologicznie – czyli reagować mobilizacją i koncentracją sił, w reakcji na zagrożenie. Według mnie, to nie jest moment na szacowanie strat. W sytuacjach kryzysowych należy moim zdaniem działać. My pomagamy przedsiębiorcom dostosowywać się do powstających każdego dnia nowych wymogów i regulacji prawnych i sami tak robimy. Wspieramy prowadzenie bieżącej działalności gospodarczej naszych klientów, oferując im pomoc w zakresie wypełniania wniosków pomocowych i pozyskiwania środków od państwa.

Inaczej jest w branży nieruchomości. To właśnie ta część działalności budzi moje największe obawy. Z jednej strony nowe inwestycje zostają wstrzymane, z drugiej – niewielka część inwestorów próbuje wykorzystać sytuację, jaka zapanowała na rynku. Trudno jednak przewidzieć, jak dzisiejsze zachwianie rynkiem pracy, poczuciem pewności inwestorów i zaufaniem banków odbije się na branży w perspektywie pół roku, roku, a nawet dłuższej.

Jakiej pomocy oczekiwałabym od strony państwa? Jak najszybszego odmrożenia gospodarki i społeczeństwa. Uważam, że rząd w ciągu najbliższych 2–3 miesięcy będzie musiał całkowicie ją uwolnić, a społeczeństwu pozwolić wrócić do pracy oraz do otwartych sklepów i usług. W innym wypadku ani gospodarka, ani budżet państwa dłużej nie wytrzymają obecnej sytuacji.

Polska gospodarka traci ponad 2 mld zł dziennie. Według Konfederacji Lewiatan i Federacji Przedsiębiorców Polskich, do końca maja 2020 r. stracimy łącznie 165 mld zł, a proces odmrażania gospodarki nie wydarzy się z dnia na dzień, z chwilą zniesienia rządowych restrykcji. W mojej ocenie pandemia COVID-19 jest tylko silnym impulsem do rozpoczęcia recesji, a nie jej główną przyczyną. Spowolnienie gospodarcze było do przewidzenia już od dawna. Załamanie się rynku finansowego w 2007 roku w USA, które odbiło się kryzysem gospodarczo-ekonomicznym na całym świecie, bankructwo Grecji w 2015 r., czy teraz Brexit, stanowią tego potwierdzenie. Według szacunków rządu, koronawirus przyczyni się do spadku polskiego PKB o 3,4 proc. w 2020 r. Polska gospodarka znajdzie się w kryzysie największym od 1990 roku. W drugim kwartale 2020 r. aktywność gospodarcza niemal we wszystkich głównych sektorach rynku ma notować znaczne spadki. A to z kolei przełoży się na pogorszenie sytuacji na rynku pracy, które na koniec roku szacuje się, że osiągnie ponad 13 proc.

Polska była w podobnym kryzysie ponad dekadę temu, w 2009 r. Wówczas władze próbowały na niego reagować w najprostszy sposób – poprzez politykę zaciskania pasa. Długie lata wychodzenia na prostą pokazały, że tego błędu nie można powtórzyć. Państwo powinno jak najaktywniej walczyć ze skutkami obecnego kryzysu jeszcze większymi programami pomocowymi, nie myśleć teraz o oszczędnościach, a o ratowaniu polskich przedsiębiorców i pracowników, a więc polskiej gospodarki w ogóle.

Jeśli ograniczenia będą się utrzymywać, a finansowe wsparcie państwa słabnąć, tym bardziej nieprzewidywalne będą następstwa ekonomiczne epidemii. Oczywistym jest, że jako przedsiębiorca i manager, dążę do jak największego sukcesu prowadzonych przeze mnie przedsięwzięć i rozwoju zarządzanych firm. Jeśli przedłużające się załamanie rynku sprowadzi na nie konieczność rezygnacji z inwestycji, czy redukcji zatrudnienia, chciałabym, by państwo oferowało realne programy wsparcia przeciw podejmowaniu tych kroków. Bo stagnacja inwestycyjna i redukcja zatrudnienia z całą pewnością nie służą rozwojowi przedsiębiorstw, ani samej gospodarce w powrocie do normalności.

Proszę podać Pani definicję skutecznego zarządzania w kryzysie czyli tego, czym się Pani zajmuje w swojej firmie.

W sytuacji kryzysowej przedsiębiorca musi odnaleźć się w nowych okolicznościach, w których warunki prowadzenia działalności gospodarczej zmieniają się praktycznie z dnia na dzień, w ogromnym stopniu niezależnie od działalności firmy. Rządzący i legislatorzy nieustannie wprowadzają nowe restrykcje, przepisy, wdrażają kolejne programy pomocowe. Moim zdaniem, definicja skutecznego zarządzania w kryzysie, to właśnie umiejętność szybkiego reagowania na te zmiany. W zarządzanych przeze mnie firmach, już w marcu dokonaliśmy adaptacji stanowisk i warunków pracy, odpowiednio rozporządziliśmy kadrą, organizując pracę w biurach i w domach, oraz dostosowaliśmy oferowane usługi do potrzeb naszych klientów, którzy w tym momencie, jak nigdy dotąd, potrzebują naszego kompleksowego wsparcia prawnego.

Pragnę podkreślić, że Kancelarię Prawną Skarbiec stworzyliśmy w czasie kryzysu w 2007 r. i to właśnie wtedy udało nam się ją mocno rozwinąć i wypracować nasz model biznesowy, na którym opieramy się do dziś. W tamtym czasie przedsiębiorcy poszukiwali głównie wsparcia prawnego w zakresie ochrony majątku przed przyszłymi wierzycielami, optymalizacji podatkowej i pomocy przy przeprowadzeniu upadłości, czy restrukturyzacji firmy. Podczas gdy inni redukowali zatrudnienie i zwalniali, my zatrudnialiśmy. Odnotowaliśmy wtedy najwyższy wskaźnik wzrostu liczebności kadry pracowniczej w historii naszej kancelarii. Dzięki temu stworzyliśmy fantastyczny zespół, z którym pracowaliśmy przez długie lata.

Ponieważ wszystkie przedsięwzięcia biznesowe, które budowałam, stworzyłam od zera, bez finansowania przez zewnętrznych inwestorów, a każde z nich musiało od początku do końca być rentowne, jak ryba w wodzie czuję się w warunkach niepewności, walki i konieczności szybkiego reagowania na nieprzewidziane sytuacje.

Uważam, że kryzys jest okazją do sprawdzenia samego siebie i swoich sił, kompetencji, umiejętności zarządczych, a także mocnych i słabych stron firmy, którą się zarządza. To właśnie w kryzysie uwydatniają się wszelkie słabości przedsiębiorstwa, zarówno wewnątrzorganizacyjne, jak i zewnętrzne – dotyczące oferowanych produktów, czy usług, ich grupy docelowej. W takiej sytuacji niezwykle ważne jest umiejętne zarządzanie zmianą.

Dlaczego, Pani zdaniem, nadal jest tak mało kobiet na kierowniczych stanowiskach?

Od czasu emancypacji kobiet, wzięłyśmy na swoje barki nie tylko prowadzenie domu, rodzenie i wychowywanie dzieci, ale również finansowe zabezpieczenie rodziny. Nie rezygnujemy również z naszych zawodowych ambicji. Nie jesteśmy mniej kompetentne czy gorzej wykształcone od mężczyzn. Wręcz przeciwnie, pod względem zdobycia wyższego wykształcenia od ponad 10 lat kobiety każdego roku wyprzedzają mężczyzn. Według danych GUS, w roku akademickim 2017/2018 szkoły wyższe ukończyło ponad 63% kobiet. W Polsce współczynnik kobiet zasiadających na kierowniczych stanowiskach jest jednym z najwyższych w całej Unii Europejskiej. Wynosi on 42%. Przedstawicielki płci pięknej stanowią aż 38% kadry pracowniczej wyższego szczebla. Jednak kobiety zdecydowanie rzadziej od mężczyzn są prezesami, czy członkami zarządów spółek.

Niestety, odpowiedzi na pytanie o wciąż istniejącą nierówność w zakresie zajmowania najwyższych stanowisk w firmach należy szukać w funkcjonujących od setek lat uwarunkowaniach kulturowych. Wciąż to kobiety częściej niż mężczyźni decydują się na pewnym etapie swojej kariery zawiesić aktywność zawodową, by poświęcić się wychowaniu dziecka.

Proszę podać Pani sposób na równowagę i pogodę ducha w czasie przymusowej izolacji?

Obecna sytuacja to nie koniec świata, dlatego nie ma co załamywać rąk. Przez wiele lat Polskę omijały konflikty zbrojne, o czym inni mogą tylko pomarzyć. Mamy dostęp do artykułów pierwszej potrzeby, bieżącej wody, żywności. Niemal wszystkie inne rzeczy możemy nadal kupić online, nie wychodząc z domu.

Od czasu transformacji ustrojowej w 1989 r., średni poziom życia w Polsce bardzo mocno zbliżył się do standardów państw zachodnioeuropejskich. Równolegle, silnie ukształtowała się u nas postawa konsumpcyjna. Uważam, że jako społeczeństwo za bardzo skupiliśmy się na kwestiach materialnych, zamiast relacjach międzyludzkich – zwłaszcza w dużych miastach.

Ten czas „przymusowej” izolacji paradoksalnie możemy wykorzystać na zacieśnianie relacji z najbliższymi i skupienie się na wartościach niematerialnych, które moim zdaniem są tak naprawdę ważne w życiu, jak: rodzina, dom, zdrowie. Dlatego, jeśli w wyniku epidemii koronawirusa nie dotknęła nas prawdziwa tragedia, np. związana z utratą bliskich, uszczerbkiem na zdrowiu, czy pogorszeniem warunków życia z powodu utraty pracy, to powinniśmy cieszyć się każdym dniem i doceniać to, co mamy.