Dane badawcze, naukowe bazy danych, zdjęcia, wideo, kolekcje rysunków czy próbki glebowe to tylko część obiektów Atlasu Zasobów Otwartej Nauki (AZON). Projekt, który daje dostęp do zasobów w formie cyfrowej, realizują wrocławskie uczelnie
AZON to internetowa platforma informacyjna, która będzie powszechnie dostępna. Przedsięwzięcie powstaje w ramach projektu Aktywna Platforma Informacyjna e-scienceplus.pl w Centrum Wiedzy i Nauki Technicznej (CWiNT) Politechniki Wrocławskiej. Partnerami projektu AZON są inne wrocławskie uczelnie: Akademia Wychowania Fizycznego, Uniwersytet Przyrodniczy, Uniwersytet Medyczny oraz Instytut Badań Systemowych Polskiej Akademii Nauk z Warszawy.
Materiały naukowe, które będą udostępniane w ramach AZON, powstały w trakcie badań, działań edukacyjnych i popularyzatorskich. Zbiory będą zintegrowane i przygotowane tak, by łatwo je było przeszukiwać, używać ich i wykorzystywać, np. w nauce czy biznesie.
Jak podkreślił kierownik projektu i dyrektor CWiNT dr Waldemar Grzebyk, udostępnienie materiałów naukowych przez badacza to najłatwiejszy sposób prezentacji tematyki, którą się zajmuje. – Takie udostępnienie pozwala przede wszystkim rozwijać działalność badawczą i szukać partnerów na świecie do wspólnych projektów – powiedział PAP dr Grzebyk.
Dodał, że każda uczelnia w Polsce posiada zasoby, które udostępnia na platformach informatycznych. – Nie ma jednak spójnego systemu, w którym można udostępniać zasoby wypracowane w ramach prac naukowo-badawczych czy rozwojowych. Nie ma też zdefiniowanych formatów i sposobów prezentacji otrzymanych wyników – powiedział kierownik projektu. Właśnie taki spójny system ma oferować AZON.
Politechnika Wrocławska na platformie AZON zamierza umieścić m.in. dane badawcze, naukowe bazy danych, materiały e-learningowe, nagrania audycje akademickiego Radia Luz. – Ponadto udostępnimy zasoby Muzeum Politechniki Wrocławskiej, modele 3D, skany zdjęć 360 stopni tych modeli, materiały konferencyjne, publikacje naukowe, raporty i notatki, a także zasoby Dolnośląskiej Biblioteki Cyfrowej i bazy dorobku naukowego – powiedział Wojciech Drzewiński, kierownik odpowiedzialny za udostępnianie zasobu Politechniki Wrocławskiej.
Wrocławska Akademia Wychowania Fizycznego zamierza udostępnić zdjęcia, nagrania wideo oraz książki czasopisma i monografie. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu umieści zaś na platformie ponad 7,3 tys. dokumentów i obiektów. Będzie to m.in.: interaktywna baza działalności badawczej i rozwojowej. Pozostałą część zasobów będą tworzyć: kolekcje makroskopowe, kolekcje obrazów, rysunków i szkiców z architektury, kolekcje okazów roślinnych i zwierzęcych, próbki glebowe.
Natomiast Instytut Badań Systemowych PAN z Warszawy chce udostępniać prace doktorskie z lat 1988-2010, które do tej pory nie były dostępne online. Kolekcję stanowią rozprawy obronione przez Radę Naukową IBS PAN w dziedzinie nauk technicznych z automatyki, robotyki oraz informatyki.
– Brakuje swobodnego dostępu do treści rozpraw, a umieszczenie ich w AZON-ie niewątpliwie przyczyni się do zwiększenia ich dostępności dla naukowców, specjalistów i studentów – powiedziała Dagmara Borkowska z IBS PAN.
Ponad 1,8 tys. publikacji w AZON-ie chce umieścić Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu. Będą to prace wydane w XIX i I poł. XX w. – Wybrane do zdigitalizowania publikacje stanowią dorobek uczonych i pionierów światowej i europejskiej medycyny, profesorów Uniwersytetu Wrocławskiego – powiedziała Renata Sławińska z Uniwersytetu Medycznego. Zigitalizowana zostanie także baza preparatów histologicznych, która obejmuje 1,5 tys. przypadków preparowanych różnymi metodami laboratoryjnymi.
AZON będzie przystosowany do potrzeb osób niewidzących, niedowidzących i niesłyszących dzięki zastosowaniu m.in. transkrypcji, syntezy mowy, lektora języka migowego czy napisów.
Istotnym elementem projektu jest także opracowanie zasad formalno-prawnych związanych z udostępnianiem własności intelektualnej. – Bardzo często mamy wątpliwości, co udostępniać, na jakich zasadach, na jakich licencjach. W tym projekcie postaramy się dokonać analizy, która pomoże twórcom zdecydować, czy i na jakich warunkach mogą udostępniać wytworzone zasoby w ramach swojej pracy – tłumaczył dr Grzebyk.
Materiały umieszczone na platformie AZON mają być udostępniane nieodpłatnie. Zasoby naukowe będą umieszczane na platformie sukcesywnie, w pełni będą dostępne we wrześniu 2019 r. Projekt jest finansowane ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa.
Źródło: PAP – Nauka w Polsce